یکی از مهم‌ترین عوامل رشد و سلامت گیاه استفاده از خاک مرغوب و متناسب با نیاز گیاه است؛ از آنجایی که اغلب گیاهان به خاک سبک و متخلخل برای رشد بهتر نیاز دارند؛ استفاده از پرلیت برای بالابردن کیفیت خاک ضروری است؛ و می‌توان از پرلیت در ترکیب با چند خاک دیگر مانند کوکوپیت، پیتماس و… استفاده کرد. در این مقاله درباره این که پرلیت چیست؟ و مزایای خاک پرلیت در کشاورزی و همچنین نحوه استفاده از پرلیت و … بیشتر آشنا خواهیم شد.
خاک پرلیت چیست؟
پرلیت از کلمه پرل به معنی مروارید گرفته شده و نوعی سنگ آتشفشانی است که به علت منجمد شدن گدازه ها مقداری آب در آن ذخیره می شود که توسط حرارت بین 400 تا 1300 درجه سانتی گراد آب موجود در ساختار سنگ خام پرلیت، تبخیر شده و میلیون‌ها حباب بسیار ریز در ساختار آن تشکیل می شود. بدین شکل پرلیت به ساختاری متخلخل تبدیل شده و ماده خاکستری داخل آن تغییر رنگ داده و به ماده ای سفید رنگ تبدیل می‌شود.
بیشتر بخوانید: بستر کاشت چیست؟ انواع بستر کشت
پرلیت کشاورزی چیست؟
پرلیت به عنوان یک سنگ آتشفشانی، چون متشکل از ترکیبات سیلیسی است، می تواند در کشاورزی به کار برده شود. در باغبانی و کشاورزی، پرلیت را می توان به عنوان عامل افزودنی به خاک برای بهبود آن و یا به عنوان یک بستر کشت مجزا و مستقل به کار برد؛ همچنین از پرلیت در کشت هیدروپونیک و گلخانه ها نیز استفاد می‌شود. از دیگر عناصر تشکیل دهنده در ساختار پرلیت، می توان به آلومینیوم، سدیم، کلسیم، پتاسیم، منگنز و آهن اشاره کرد؛ که اهمیت پرلیت در کشاورزی به دلیل وجود این عناصر است.
بیشتر بخوانید: بهترین خاک برای گلدان چیست؟
مزایای پرلیت در کشاورزی
کاربرد خاک پرلیت در کشاورزی بسیار زیاد است؛ که در ادامه به تمامی مزایای آن اشاره کردیم.
1- تغذیه‌ی مداوم گیاه با ذخیره سازی آب و غذا در خود
یکی از مزایای پرلیت برای کشاورزی این است که می تواند چند برابر وزن خود آب جذب کرده و با پخش یکسان و مداوم آب در ریشه‌ی گیاه، مانع هدر رفتن آن شود. همچنین ظرفیت نگهداری مواد غذایی را در خاک افزایش داده و از خروج مواد غذایی محلول بر اثر آبیاری های مکرر جلوگیری می کند.
2- ایجاد منافذ و تخلخل در خاک و جلوگیری از پوسیدگی ریشه
استفاده از پرلیت باعث اصلاح سیستم هوادهی و بهبود عمل تهویه خاک می شود. همین‌طور متخلخل بودن پرلیت تبادلات هوایی و گازی خاک برای ریشه را بهبود می‌بخشد؛ در نتیجه از پوسیدگی ریشه جلوگیری می‌کند.
3- سبک کردن بستر گیاه
از دیگر مزایای پرلیت در کشاورزی سبک کردن خاک است. پرلیت کشاورزی آبیاری شده به طور کامل، ۶۴۰ و خاک کامل آبیاری شده، ۱۶۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مربع، وزن دارند. برای سبک کردن، پرلیت را با پیتماس، کمپوست و یا کودهای آلی ترکیب می کنند.
4- استریل و عاری از میکروارگانیسم‌های مضر و بیماری‌زا
فرآوری پرلیت در دمای ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد، باعث استریلیزه شدن آن از هر میکروبی می شود. همین‌طور بهداشتی بودن پرلیت از اثرات منفي گياهان هرز و علفی و وجود حشرات موذي جلوگیری می کند.
5- داشتن اسیدیته خنثی
پرلیت با دارا بودن PH خنثی از هر گونه اختلالی در ریشه گیاه جلوگیری می کند؛ و می تواند با هر گونه ترکیب خاکی استفاده شود.
6- صرفه اقتصادی در بلند مدت
پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی است و برخلاف موادآلی فاسد نمی‌شود؛ و خواص خود را برای مدت طولانی حفظ می‌کند. همین‌طور پرلیت باعث کاهش هزینه‌های آبیاری و نیروی انسانی می‌شود.
نحوه‌ی استفاده پرلیت در کشاورزی
از پرلیت می‌توان در در خاک گلدان، کشت هیدروپونیک، آماده سازی خاک برای کشت انواع گیاهان استفاده کرد؛ که در ادامه به توضیح مختصر از هر کدام می‌پردازیم.
1- استفاده از پرلیت در خاک گلدان
برای گیاهان آپارتمانی و گل‌های زینتی از ترکیب کلی ۳۰ درصد پرلیت + ۵۰ درصد کوکوپیت + ۲۰ درصد پیتماس می‌توان استفاده کرد. پرلیت برای گل عالی است؛ و به رشد و شادابی آن کمک زیادی می‌کند.
2- استفاده از پرلیت در کشت هیدروپونیک
در کشت هیدروپونیک از آب و مواد مغذی برای رشد بهتر گیاه استفاده می‌شود. پرلیت به دلیل خصوصیات منحصر به فردی که دارد عمدتا در کشت هیدروپونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضمن اینکه، در هر بار کشت هیدروپونیک پس از استریل کردن می توان از آن مجددا استفاده کرد و تکثیر گیاه در پرلیت را ادامه داد.
3- استفاده از پرلیت برای اماده‌سازی محیط کشت
در ابتدا خاک دست نخورده را با تراکتور و یا بیل زدن و یا چنگک زدن تا عمق 15 الی 30 سانتیمتر شخم بزنید. سپس، پرلیت را به ضخامت حدود 5 سانتیمتر روی زمین پخش کنید. برای آماده سازی بهتر خاک می توان از کودهای آلی، پیت ماس، ورمی‌کمپوست، خاک برگ در ترکیب با پرلیت استفاده کرد.
4- استفاده از پرلیت برای قلمه‌زدن
قلمه زدن در پرلیت یک محیط مشابه خاک رابرای گیاه شبیه سازی کرده؛ و به نسبت قلمه زدن در اب ریشه‌های قوی‌تر و محکم‌تری تولید می‌کند همچنین زمان ریشه دهی گیاهان در پرلیت به مراتب زودتر از آب خواهد بود و گیاه بعد از انتقال به خاک کمتر دچار شوک و نابودی می‌شود. اگر بتونید از ترکیب پرلیت، ورمی‌کمپوست و کمی کوکوپیت استفاده کنید به مراتب درصد موفقیت شما در ریشه دار کردن بالا خواهد رفت.
بیشتر بخوانید: کوکوپیت چیست و چه کاربردی دارد؟
انواع خاک پرلیت
دسته بندی خاک پرلیت از لحاظ اندازه
- دانه های پرلیت کوچکتر از سه (0- 3) میلی‌متر
- دانه های پرلیت کوچکتر از شش (0-6) میلی‌متر
- دانه های پرلیت بین (2-6) میلی‌متر
از دانه های (0-6) میلی متر می‌توان برای رشد محیط کشت یا برای بهبود خاک استفاده کرد. اگر می‌خواهید از پرلیت برای بسترهای معدنی یا خاک گلدان خود به تنهایی استفاده کنید، اندازه دانه 2-6 میلی متر باید انتخاب شود.
بیشتر بخوانید: خاک پیتماس چیست؟ مزایا، معایب و کاربرد
پرلیت از کجا تهیه کنیم؟
تهیه‌ی پرلیت از شرکت‌های معتبر تضمین‌کننده کیفیت محصول است و خیال شما را از بابت نتیجه کار آسوده و راحت می‌گرداند. شما می‌توانید پرلیت با کیفیت و در سایز‌های مختلف را از سایت سبز‌آیش تهیه کنید.
کامنت بگذارید